7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu Matrah Artırımı

7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu Matrah Artırımı

7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu Matrah Artırımı için İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın hazırlamış olduğu raporu paylaşıyoruz.

Gelir ve Kurumlar Vergisi İçin Matrah Artırımı Oran ve Asgari Matrah Tutarları

  • Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (itirazi kayıtla verilenler dâhil) vergiye esas alınan matrahlarını, 31 Mayıs 2023 Tarihine kadar , 2018 takvim yılı için %35, 2019 takvim yılı için %30, 2020 takvim yılı için %25, 2021 takvim yılı için %20 , 2022 takvim yılı için %25 oranından az olmamak üzere artırabilirler.
  • Mükellef ve kazanç türlerine göre asgari matrah tutarları aşağıdaki gibi olacaktır.
İlgili Yıl Beyan Edilen Matrah Artırımı Oranı Kurumlar Vergisi Mükellefleri Bilanço Esası ve Serbest Meslek İşletme Hesabı Basit Usul Ticari Kazanç G.Menkul Sermaye İradı Diğer Gelir Vergisi Mükellefleri Vergi Oranı İndirimli Vergi Ora
2018 %35 200.000 94.000 63.800 9.400 37.600 63.800 %20 %15
2019 %30 215.000 99.600 66.400 9.960 39.840 66.400 %20 %15
2020 %25 230.000 105.800 70.500 10.580 42.320 70.500 %20 %15
2021 %20 260.000 112.400 75.000 44.960 75.000 %20 %15
2022 %25 500.000 200.000 105.000 80.000 15.000 %20 %15
  • Artırılan matrahlar, %20 oranında vergilendirilir ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmaz.
  • Ancak; yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergiler ile beyannameler üzerinden tahakkuk eden damga vergisini süresinde ödemiş ve bu vergi türlerinden kanununun 2nci maddesi kapsamına  kesinleşmiş alacaklar ve 3 üncü maddesi kapsamında kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar için yararlanmamış olmaları şartıyla vergi oranı %15 oranında uygulanacaktır. ( Uyumlu mükelleflerde indirimli vergi)
  • 2018-2019-2020-2021 yıllarına ait mali zararların %50’si 2023 ve takip eden yıllarda mali kardan indirilmez.
  • Gelir ve Kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları 2022 yılına ait mali zararlarının tamamı 2023 yılında itibaren izleyen yıl mali karlarından mahsup edilmez.
  • 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.

 

2022 Yılı İçin Gelir ve Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı İçin Yapılacak Kıyaslama ve Özellikli Durumlar

Mükellefler, 2022 takvim yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını %25 oranından az olmamak üzere artırmaları ve aşağıda belirtilen kıyaslamaları yaparak ilgili kanun hükmünden yararlanır.

2022 Takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için;

  • 2022 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannamesinin verilmiş olması, Beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahlarının ;
  • 2021 yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması ile bulunan tutar ( 2021 Yılı Beyan edilen tutar * 2,2293)
  • 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması ile bulunan tutardan ( 2022/3.Dönem geçici vergi matrahı *  1,40) yüksek olanından az olmaması şarttır.
  • 2022 yılına ilişkin olarak üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde;
  • 2022 ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesi beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ( 2022/2.dönem geçici vergi matrahı * 2)
  • 2022 yılında sadece birinci geçici vergi vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmesi halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ( 2022/1.dönem geçici vergi matrahı * 4) yapılacak kıyaslamada dikkate alınır.

2021 Takvim yılı ve 2022/3.dönem geçici vergi vergilendirme dönemine ilişkin gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde ZARAR beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dahil) olması durumda 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi için yukarıdaki şartlar aranmaz 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrah
artırımına esas tutarların belirlenmesinde aşağıda yer alan asgari tutardan az olmamak üzere belirlenen tutarların %25 i dikkate alınır.

Mükellefler Gelir ve Kurumlar vergisi matrahlarını artırarak (itirazi kayıtla verilenler dahil) belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde kendileri hakkında artırımında bulunulan yıllar için Gelir ve Kurumlar vergisi ve bu yıllara ilişkin bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz. Hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmez; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmaz.

 

Matrah Artımında Ödeme

Matrah artımı sonucu tahakkuk eden vergiler peşin veya taksitle yapılabiliyor. İlk Taksit ödeme süresi içinde yapılan Peşin ödemede (damga vergisi hariç) %10 indirim uygulanıyor. Taksitli ödeme aylık taksitler halinde 12 eşit taksit uygulaması var .
İlk taksit ödemesi 30.06.2023 tarihine kadar diğer taksitler takip eden aylık dönemlerdedir. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi 1.000 Türk lirası olarak alınır.

 

Matrah Artırımına Ait Örnekler

Örnek:

Y A.Ş. 2021 yılı için beyan ettiği kurum kazancı 500.000 TL’dir. Mükellef 2021 yılı takvim yılı için matrah artırımında bulunmuştur.

İlgili Yıl Beyan Edilen Matrah Artırımı Oranı Kurumlar Vergisi Mükellefleri Bilanço Esası ve Serbest Meslek İşletme Hesabı Basit Usul Ticari Kazanç G.Menkul Sermaye İradı Diğer Gelir Vergisi Mükellefleri Vergi Oranı İndirimli Vergi Oranı
2018 %35 200.000 94.000 63.800 9.400 37.600 63.800 %20 %15
2019 %30 215.000 99.600 66.400 9.960 39.840 66.400 %20 %15
2020 %25 230.000 105.800 70.500 10.580 42.320 70.500 %20 %15
2021 %20 260.000 112.400 75.000 44.960 75.000 %20 %15
2022 %25 500.000 200.000 105.000 80.000 15.000 %20 %15

 

  • Kurum Matrahı; 500.000 TL
  • Artırım Oranı: %20 Artırım Tutarı; 100.000 TL
  • 2021 Yılı Asgari Matrah Tutarı; 260.000 TL
  • Y A.Ş.’nin beyanı; 260.000 TL
  • Ödenecek Vergi Tutarı; (260.000 * %20)= 52.000 TL’dir.

 

 

Örnek:

İlgili Yıl Beyan Edilen Matrah Artırımı Oranı Kurumlar Vergisi Mükellefleri Bilanço Esası ve Serbest Meslek İşletme Hesabı Basit Usul Ticari Kazanç G.Menkul Sermaye İradı Diğer Gelir Vergisi Mükellefleri Vergi Oranı İndirimli Vergi Ora
2018 %35 200.000 94.000 63.800 9.400 37.600 63.800 %20 %15
2019 %30 215.000 99.600 66.400 9.960 39.840 66.400 %20 %15
2020 %25 230.000 105.800 70.500 10.580 42.320 70.500 %20 %15
2021 %20 260.000 112.400 75.000 44.960 75.000 %20 %15
2022 %25 500.000 200.000 105.000 80.000 15.000 %20 %15

 

B A.Ş.’nin;

  • 2021 Yılı Kurumlar Vergisi Beyanı; 400.000 TL
  • 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Beyanı; 600.000 TL
  • 2022/3 Dönemi Geçici Vergi Beyanı; 500.000 TL
  • 2021 Yılı Beyanı; 400.000 * 2,2293= 891.720 TL (%122,23 oranında artırılmıştır)
  • 2022/3.Dönem Geçici Beyanı; 500.000 * 1,4= 700.000 (%40 oranında artırılmıştır.)
  • Bu tutarlardan yüksek olanı yani 891.720 TL dikkate alınır.
  • 2022 yılı kurum beyanı 600.000 TL olduğu için 2022 yılı için matrah artırımına esas tutar 891.720 TL olacaktır.
  • 2022 yılı için artırım oranı %25’dir; 891.720 * %25= 229.930 TL bulunur.
  • 2022 takvim yılı kurumalar vergisi mükelleflerinin beyan edeceği asgari tutar 500.000 TL olduğu için hesaplanan tutar 500.000 * %20= 100.000 TL olacaktır.

Burada önemli husus; bu madde hükmüne göre; 2022 yılı takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunabilmesi için bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2002 takvim yılı 3.Dönem geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle buluna tutardan yüksek olanından az olmaması şartı nedeniyle;

(891.720- 600.000=) 291.720 x%23 = 67.096 TL FAZLADAN KURUMLAR VERGİSİ ÖDEMESİ GEREKİR.

Yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergiler ile beyannameler üzerinden tahakkuk eden damga vergisini süresinde ödemiş ve bu vergi türlerinden bu kanunun kesinleşmiş veya kesinleşmemiş dava safhasında olan alacaklar kapsamında faydalanmamaları şartıyla vergi oranı %15 oranında uygulanacaktır. (uyumlu  mükelleflerde indirimli vergi)

 

2022 Yılına İlişkin Matrah Artırımlarına Yönelik Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde Düzeltme

2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği tarihten sonra 2022 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulmak istenmesi halinde Kanunun geçici 1 inci maddesinde belirtilen kıyaslamanın yapılması ve kıyaslama sonucunda anılan madde hükmü nedeniyle 2022 yılına ilişkin beyannamelerde düzeltme yapılarak beyan edilen matrahın artırılması gerektiği hallerde, matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi için öncelikle 2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar
vergisine yönelik düzeltme beyannamesi verilmesi gerekmektedir. Düzeltme beyanının yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılmış olması halinde tahakkuk eden vergi, yıllık gelir/kurumlar vergisi ödeme süreleri içinde, bu süre geçtikten sonra yapılmış olması halinde ise bu beyanname üzerine ödenmesi gereken verginin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenmesi
gerekmektedir.

Söz konusu beyanname, kanun hükmünden yararlanılabilmesi için getirilen yasal zorunluluk kapsamında verildiğinden, bu beyanların kanuni süre geçtikten sonra başvuru süresi içinde yapılması durumunda vergi cezası kesilmeyecek, gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

 

Ödeme

Peşin Ödemeye İndirim

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.

Matrah ve vergi artırımlarında hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti 30/06/2023 tarihinde başlamak üzere aylık dönemler hâlinde azami on iki eşit taksitte ödenebilecektir.

 

Kaynak: İSMMMO

Kaynak: Sistem Global

 

Faydalı Bağlantılar

7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu

Paylaşmak Güzeldir