Arızi Kazanç Nedir
Arızi Kazanç Nedir?
Arızi kazanç en yalın tanımıyla süreklilik arz etmeyen, devamlı olmayan kazançlardır.
Bu konuyu basit bir örnekle anlatalım. Bir kişi bir takvim yılı içerisinde bir dairenin satışına aracılık ettiyse bu arızi kazançtır. Ama aynı kişi bir takvim yılı içinde birden fazla dairenin satışına aracılık ediyorsa bu arızi kazanç olmaktan çıkar.
Mesleğini icra eden bir serbest meslek mensubunu işini icra ettiği mekanın yıkılması veya buna benzer bir durum sonrası kendisine ödenen tazminat arızi kazançtır. İhale konusuna vereceğimiz örnek ise; X firmasının Y firmasına ihaleye girmemesi karşılığında verdiği para da arızi kazanç niteli taşır.
Bir işletmenin sadece fiziki olarak satılması veya devredilmesi değil aynı zamanda konumu, müşteri portföyü gibi unsurlarının da devredilmesi arızi kazanç olarak nitelendirilir.
Serbest meslek mensubu uzman bir kişinin bir kereye mahsus olarak bir programda hizmet sözleşmesi olmadan sunum yapması ve bu sunumdan para kazanması arızi kazanç olarak nitelendirilir.
Vergiye tabi bir mükellefin terk edilen bir işten arta kalan alacaklarının tahsil edilmesi (herhangi bir istisna yoktur) tahsil edilmesi arızi kazanca girer.
Dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye ile yabancı memleketler arasında yaptıkları ulaştırma işlerinde elde ettikleri kazançlar, Kurumlar Vergisine tabi yabancı ulaştırma kurumlarının kazançlarının tayinine ait esaslara göre tespit olunur.
Gelir Kanunu’nun 82.maddesine göz atalım.
- Arızi olarak ticari muamelelerinin icrasından ya da bu nitelikteki muamelelere aracılığından elde edilen kazançlar
- Ticari ya da zirai bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması ve ya terk edilmesi, henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elden edilen hasılat
- Gayrimenkullerin tahliyesi ya da kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar, peştemallıklar
- Arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri nedeniyle elde edilen tahsilat
- Gerçek usulde vergiye tabi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar
- Dar mükellefiyete tabi olanların GVK 4.maddede yazılı olan işlerinden elde ettikleri kazançlar
- Arızi kazançlarda;
2023 yılı gelirlerine uygulanacak istisna tutarı 129.000 TL
2022 yılı gelirlerine uygulanacak istisna tutarı 58.000 TL‘dir.
- Bir takvim yılında elde edilen arızi kazançlardan 70.madde 1,2,3 ve 4 numaralı bentlerde yazılı olan kazançlar toplamının
2023 yılı gelirlerine uygulanacak istisna tutarı 129.000 TL
2022 yılı gelirleri için 58.000 TL‘si gelir vergisinden müstesnadır.
Kaynak: – Arızi Kazanç Nedir – Verginet
Faydalı Bağlantılar
