Ödenen Sigorta Primlerinin İadesi
Ödenen sigorta primlerinin iadesi bir kaç şekilde olmaktadır. Biz bu içerikte ölen ve emekli maaşı bağlanmayan sigortalı için prim iadesini inceledik.
Ölüm Toptan İadesinin Şartları
- SSK kapsamında olan kişilerde;
5 yıl sigortalılık ve en az 900 gün prim şartı
- Bağkur ve Emekli Sandığı kapsamında olan kişilerde ise;
5 yıl sigortalılık ve en az 1.800 gün prim şartı varsa, bu şartlar sağlandığı takdirde ölen sigortalının eşine, çocuklarına veya anne-babasına ölüm aylığı denilen emekli maaşı bağlanır.
Ölen kişinin sağlığında 900 veya 1800 prim gün ödemesi yoksa, hak sahipleri bu primleri ölüme bağlı toptan ödeme kapsamında geri alabilir. (Vefat eden ölüm aylığı ödenmesi şartlarını taşımıyor olmalı.)
5510 Sayılı Kanun kapsamında, ölen sigortalının anne ve babasına ölüm aylığı bağlanması için;
1-Anne ve babanın diğer çocuklardan kazanılmış gelir ve aylıklar hariç gelir veya aylık almaması, bir başka deyişler emekli aylığı almıyor olması ve
2-Anne ve babanın gelirinin kişi başı asgari ücretin net tutarından az olması gerekir.
Ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması halinde ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla Kanuna göre hesaplanan ölüm toptan ödeme tutarı hak sahiplerine ödenir.
Yani ölüm toptan ödemesi alınabilmesi için anne ve babanın bir aylık almaması ve ölen sigortalının emekli maaşı alma şartlarını sağlamıyor olması gerekir.
Uygulamalar:
Örnek:
4a kapsamında 500 gün hizmeti bulunan sigortalı (A), 03.01.2022 tarihinde vefat etmiştir. Hak sahipleri, 28.01.2022 tarihinde ölüm toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve taraflarına ölüm toptan ödemesi yapılmıştır. Hak sahiplerince daha sonra ölen sigortalıya ait, ölüm toptan ödemesi yapılan süreler haricinde 4a kapsamında 700 günlük bir hizmetin bulunduğu belgelenmiş ve ölüm toptan ödemesi olarak alınan sürelerin ihyası talebinde bulunulmuştur. Kurumca yapılan araştırmada da ölen sigortalının 700 günlük hizmetinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu durumda toptan ödeme alınan ve sonradan tespit edilen 700 günlük hizmet süresi ile ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartı sağlanmış olduğundan, ihya talebi kabul edilecektir.
Örnek:
4a kapsamında 600 gün hizmeti bulunan sigortalı (B), 04.04.2017 tarihinde vefat etmiştir. Hak sahipleri, 06.06.2017 tarihinde ölüm toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve taraflarına ölüm toptan ödemesi yapılmıştır. Hak sahiplerince daha sonra ölen sigortalıya ait 4a kapsamında 100 günlük bir hizmetin bulunduğu belgelenmiş ve ölüm toptan ödemesi olarak alınan sürelerin ihyası talebinde bulunulmuştur. Kurumca yapılan araştırmada da ölen sigortalının 100 günlük hizmetinin bulunduğu tespit edilmiş ise de toptan ödeme yapılan ve sonradan tespit edilen 100 günlük hizmet ile ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartı sağlanamadığından, ilgilerin ihya talebi reddedilecektir.
Örnek:
4a kapsamında 660 gün ve 4b kapsamında 200 gün olmak üzere toplam 860 gün hizmeti bulunan sigortalı (C), 05.04.2018 tarihinde vefat etmiştir. Hak sahipleri, 05.12.2018 tarihinde ölüm toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve taraflarına ölüm toptan ödemesi yapılmıştır. Hak sahipleri daha sonra 114.03.2022 tarihli dilekçe ile askerlik hizmetinde geçen süreleri için borçlanma ve tasfiye edilen süreleri için de ihya talebinde bulunmuştur. Yapılan incelemede askerlik borçlanması dahil ölen sigortalının toplam hizmeti ile ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan (borçlanmalar dahil) 1.800 gün prim ödeme gün şartı sağlanamadığından, hak sahiplerinin borçlanma ve ihya talepleri reddedilecektir.
Örnek:
4a kapsamında 600 gün hizmeti bulunan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde aylığa hak kazanamayan sigortalı (D), 15.10.2021 tarihinde yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve bu hizmetler toptan ödeme şeklinde kendisine ödenmiştir. 26.01.2022 tarihinde vefat eden sigortalı (D)’nin hak sahibi ölen sigortalıya ait 4a kapsamında 400 günlük yeni bir hizmetin bulunduğunu belgelemiş ve 30.03.022 tarihinde ölen kişinin tasfiye edilen 600 günlük hizmetinin ihyası için talepte bulunmuştur. Yapılan incelemede yaşlılık toptan ödemesi ile tasfiye edilmiş süreler ve yeni tespit edilen sigortalılık süresiyle birlikte ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartı sağlanmış olduğundan, hak sahibinin ihya talebi kabul edilecektir.
Örnek:
4a kapsamında 860 gün hizmeti bulunan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde aylığa hak kazanamayan sigortalı (G), 21.02.2020 tarihinde yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve bu hizmetler toptan ödeme şeklinde kendisine ödenmiştir. 06.04.2022 tarihinde vefat eden sigortalı (G)’nin hak sahipleri tarafından 25.04.2022
tarihinde yaşlılık toptan ödemesi ile tasfiye edilmiş hizmetlerin ihyası için talepte bulunulmuştur. Hak sahipleri tarafından, ölen sigortalıya ait borçlanma süresi birleştirilebilecek yurtdışı hizmetleri sunulamaması veya sonradan tespit edilen yeni bir
hizmetin bulunmaması ve yaşlılık toptan ödemesiyle tasfiye edilen sürelerin de ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan en az 900 gün prim ödeme şartını sağlamaması nedenleriyle, hak sahiplerinin ihya talebi reddedilecektir.
Örnek:
4akapsamında 2.000 gün hizmeti bulunan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde aylığa hak kazanamayan sigortalı (F), 03.02.2016 tarihinde yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunmuş ve bu hizmetler toptan ödeme şeklinde kendisine ödenmiştir. 01.09.2021 tarihinde vefat eden (F)’nin hak sahipleri, 31.03.2022 tarihinde yaşlılık toptan ödemesi ile tasfiye edilmiş hizmetlerin ihyası için talepte bulunmuştur. Yapılan incelemede yaşlılık toptan ödemesi ile tasfiye edilmiş süreler ile ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartı sağlanmış olduğundan, hak sahiplerinin ihya talebi kabul edilecektir.
Kaynak: Eroğlu Çakıroğlu Avukatlık Bürosu
Kaynak: Türmob
Faydalı Bağlantılar
