SGK yapılandırma kapsamı çerçevesinde bazı soruların yanıtlarını bulmaya çalışacağımız içeriğimizde 7440 sayılı Kanunu inceledik.

Soru Cevaplarla SGK Yapılandırması

 

Hangi Alacaklar Yapılandırma Kapsamındadır

• 5510 sayılı Kanunun 4a, 4b, 4c kapsamlarından kaynaklanan; 2022-Aralık ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, EK-5 (Tarım) ve EK-6 (Taksi ve dolmuş şoförleri) sigorta primleri
• 2022-Aralık ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigorta primleri
• 31 Aralık 2022 tarihine kadar (bu tarih dahil olmak üzere) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri
• 31 Aralık 2022 tarihinden önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel iletişim vergisi ve eğitime katkı payları
• 31 Aralık 2022 tarihinden önceki aylara ilişkin GSS prim borçları
• SGK tarafından fazla ve yersiz ödendiği tespit edilen gelir ve aylıklar
• 5510 sayılı Kanunun 4/1-b bendinin 4 nolu alt bendi kapsamında yani kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlar prim borçları nedeniyle sattıkları tarımsal ürün bedellerinden tarımsal kesinti sorumlularınca kesinti yapıldığı halde Kuruma ödenmesi gereken tutarların 2022 Aralık ve önceki dönemlere ilişkin borçları
• İdari para cezaları

 

Borç Yapılandırmasının Avantajları Nelerdir

• Borç asıllarına uygulanan gecikme cezaları silinecek ve Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarına göre daha avantajlı şartlarda faizler hesaplanacaktır. Yapılandırma kapsamına giren alacaklara, ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayınlandığı tarihe kadar geçen süredeki Yİ-ÜFE aylık değişim oranların esas alınarak bir hesaplama yapılır. Kanunda geçen süre ve şekillerde ödeme yapılması halinde bu borçlara ilişkin uygulanan gecikme faizi ve gecikme zammı gibi alacakların tamamından vazgeçilir.
• Hesaplanan bu tutar peşin yada taksitler halinde ödenecektir.

Kesinleşmiş SGK Alacaklarının Yeniden Yapılandırılma Seçenekleri

SGK tarafından takip edilen alacaklardan 2022/Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup Kanunun yayım tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde 7440 sayılı Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan;

• 5510/4-1 (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
• 7440 sayılı Kanuna göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,
• Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,

Asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 7440 sayılı Kanunun yayım tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, Bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının
tahsilinden vazgeçilecektir.

Kesinleşmemiş Alacakların Yeniden Yapılandırılma Seçenekleri

Ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik prim borçları: 31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için başvurulduğu hâlde, 9. Maddenin 1.
Fıkrasının (a) bendinde belirtilen başvuru süresi olan 31.05.2023 Çarşamba günü sonuna kadar işverene tebliğ edilmiş olan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tuta rı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde,

Bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının
tahsilinden vazgeçilecektir.

Kesinleşmemiş idari para cezaları

31.12.2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 9. Maddenin 1. Fıkrasının (a) bendinde belirtilen başvuru tarihi olan 31.05.2023 Çarşamba günü sonuna kadar tebliğ edildiği halde yine bu tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde,

İdari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve
gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.

Diğer SGK Alacakları

* Kanunun 1.Maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendi kapsamındaki:
– 2022/Aralık ve önceki aylara ilişkin, 5510/4-1 (a, b, c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı,
– 2022/Aralık ve önceki aylara ilişkin, isteğe bağlı sigorta ve topluluk sigortası primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı,
– 31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutar üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı,
– 31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı, – 2022/Aralık ayı ve önceki dönemlere ait ilgili kanunları uyarımca takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,

* Kanunun 10. Maddesinin 4. Fıkrasında belirtilen fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklar,
* Kanunun 10. Maddesinin 5.Fıkrasında belirtilen 5510/4-1 (b-4) alt bendi kapsamında sigortalı sayılanların prim borçları sebebiyle 5510/88. Maddesinin 12. Fıkrası uyarınca sattıkları tarımsal ürün bedellerinden, tarımsal kesinti sorumlularınca kesinti yapıldığı halde Kuruma ödenmesi gereken prim tutarlarından 2022 yılı Aralık ayı ve önceki dönemlere ilişkin, Borçlar için, başvuru tarihi olan 31.05.2023 Çarşamba günü sonuna kadar (bu tarih dâhil) ilgili
idareye başvuruda bulunulması kaydıyla, ilk taksit ödeme tarihi olan 30.06.2023 Cuma tarihine kadar (bu tarih dâhil) tahakkuk edenler de dahil bu Kanunun 7. Maddesine göre yapılandırılacaktır.
* 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan iş yerlerine ilişkin olup iş yerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31.12.2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i
alacaklardan tutarı 10.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecektir.

 

Yapılandırmadan Yararlanma İçin Son Başvuru Tarihi Nedir ve Nereye Başvuru Yapılır

31 Mayıs 2023 tarihi dahil olmak üzere SGK İl Müdürlüklerine yada Sosyal Güvenlik Merkezleri’ne başvurulabilir yada e-devlet, e-işveren gibi dijital platformlardan başvuru yapılabilir.

 

İsteğe Bağlı Sigortada Yapılandırma

İsteğe bağlı sigortalılık kapsamında primini kendi yatıranların;

Mart ayında başvuru yapmaları halinde; Nisan 2022’den

Nisan ayında başvuru yapmaları halinde; Mayıs 2022’den

Mayıs ayında başvuru yapmaları halinde; Haziran 2022’den sonraki aylara ait prim borçları yapılandırma kapsamındadır.

 

İdari Para Cezaları Yapılandırması Nasıl Olacak

31 Aralık 2022 tarihi dahil olmak üzere işlenen fiillere ilişkin olup yapılandırma kapsamına alınan idari para ceza asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayınlanma tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunda belirtilen süre ve şekillerde ödenmesi durumunda, idari para cezası aslının kalan %50’si ile gecikme cezası ve zammı alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

 

Bağ-Kur Prim Borçlarının Yapılandırılması Halinde Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma

• 4b kapsamındaki sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borçlarının yapılandırılması
• Yapılandırılan borç haricinde 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcun bulunmaması veya 60 günden fazla prim ve prime esas borç bulunmamakla birlikte bu borçların ilgili Kanunlara göre taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış olup ödeme yükümlülüklerinin de yerine getiriliyor olması ve bu maddeye göre yapılandırılan borçların ilk taksitinin ödenmesi kaydıyla;

Genel sağlık sigortasından yararlanama başlanır.

Bağ-Kur borçlarında kısmi ihyaya ilgili yer verilmemiştir. Emeklilikte prim gün sayısı eksik olanlar 01.05.2021 öncesi sildirdiği Bağ-Kur borçlarını ihya (canlandırma) yapabiliyor. Kısmi canlandırma yapılmıyor. Sildirdiği sürenin tamamını almak zorunda, bu işlem için günlük en az 115 TL ödemek zorunda kalacak.

*** Vergi kaydı olup hiç prim ödemesi olmayanlar ve kendisine bir borç tebliğ edilmeyenler bu yapılandırmadan yararlanamıyor.

 

Genel Sağlık Sigortası Prim Borcu Olanlarda Uygulama

• Gelir testine hiç başvurmayanlardan bu Kanunun yayınlanma tarihinden 31 Temmuz 2023 tarihine kadar gelir testine başvuran kişilerin GSS primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilir. Gelir testi sonucuna göre; hane içindeki kişi başına düşen gelir; brüt asgari ücretin üçte birinin 3.336 TL (10.008/3) altında olması durumunda GSS prim borçları ilk tescil tarihinden itibaren silinir.
• 2022 Aralık Aralık ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayınlanması tarihinden önce tahakkuk etmiş ama ödenmemiş GSS prim borçlarının 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ödenmesi halinde gecikme cezası ve zammı silinir ve sadece anapara borcu tahsil edilir. Kanunun yayımı tarihine kadar ödenmiş olan 5510/60-1 (g) bendi kapsamında GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı tutarları iade ve mahsup edilmeyecektir.
• GSS prim borcu olanların 31 Aralık 2023 tarihine kadar şehir, devlet ve üniversite hastanelerinden sağlık hizmeti alması mümkündür.
• 5510 sayılı Kanunun 4b bendi ile Ek-5 (Tarım) ve Ek-6 (Şoför) Maddeleri kapsamında sigortalı olanların, Kanunun 7.Maddesi kapsamındaki borçlarını yapılandırmaları halinde, yapılandırılan borç haricinde 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya bu borçlarını taksitlendirmiş veya yapılandırmış olup ödeme yükümlülüklerini de yerine getiriyor olmaları ve bu maddeye göre yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemeleri kaydıyla GSS’den yararlanabileceklerdir.

Borç Yapılandırması İçin Açılan Davalardan Vazgeçmek Gerekir mi

Bu yapılandırmadan yararlanabilmek için dava açılmaması, açılan davalardan vazgeçilmesi ve Kanun yollarına başvurulmaması gerekir.

 

Borçlar Kaç Taksitler Ödenir, Peşin Ödemede İndirim Var mıdır

Bu borçlar peşin yada 12, 24, 36, 48 ay taksitle de ödenebilir.

12 taksit için (1,09),
18 taksit için (1,135),
24 taksit için (1,18),
36 taksit için (1,27),
48 taksit için (1,36) kat sayı uygulanır.

Borcun tamamının ilk taksit ödeme vadesi içinde peşin olarak ödenmesi durumunda katsayı uygulanmaz ve Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilir.

Bu Kanuna göre yapılandırılan borçların ilk 2 taksitinin vadesinde ve tam olarak ödenmesi gerekir. 2 taksit şartı dışında; bir takvim yılı içinde 3 veya daha az taksitin vadesinde ödenmemesi/eksik ödenmesi durumunda izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla yapılanmadan faydalanma devam eder.

Ödenecek taksit tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 20 TL’ye kadar yapılmış eksik ödemeler için bu Kanun hükümleri iptal edilmiş sayılmaz.

Önceki Yapılandırmalardan Gelen Borçlar Varsa Bu Kanundan Faydalanmak Mümkün müdür

7256 ve 7326 sayılı Kanunlara göre yapılandırılan ve Kanunun Resmi Gazetede yayımlandığı tarih itibarıyla bu Kanunlar kapsamında ödemeleri devam eden alacaklar açısından, talep edildiği takdirde bu Kanun hükümlerinden yararlanılabilir ve ödenmiş taksit tutarlarına tecil tarihi ile ödeme tarihi arasında geçen süre için bahsedilen Kanuna göre tercih edilen taksit süresine uygun katsayı uygulanır, kalan taksit tutarlarına konu alacaklar vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilerek bu Kanunun ilgili hükümlerine göre yapılandırılır ve ödenmemiş taksitlere ilişkin kalan katsayı tutarlarının tahsilinden vazgeçilir.

7440 sayılı Kanun hükümleri;

• 5393 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesi, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3 üncü maddesi kapsamında uzlaşılan alacaklar ile 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılandırılan alacaklar,
• 3/8/2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, 18/5/2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerine göre 7440 sayılı Kanunun yayımı tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar, hakkında uygulanmaz.

 

Ödemeler Hangi Tarihlerde Yapılacak

Peşin ve ilk taksit ödemesi 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılabilir.

Yapılandırmanın Bozulması

İlk iki taksitin süresinde ve tam olarak ödenmesi koşuluyla; kalan taksitlerden, bir takvim yılında üç veya daha az taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanmaya devam edilir. İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.

 

 

SGK’ya Olan Asıl ve Fer’i Borçların Silinmesi Mümkün müdür

5510 sayıl Kanun kapsamından çıkarılan işyerlerine ilişkin borcun tamamının ödeme süresi 31.12.2020 tarihi veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 TL’yi aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı fer’i alacaklardan 10.000 TL’yi aşmayanların tahsilinden vazgeçilecektir.

 

Emeklilik Hakkını SSK’lı Olarak Hak Eden Ama Bağ-Kur Borcu Olanlar Bağ-Kur Borcunu Ödemeden SSK Kapsamında Emekli Olabilir mi?

Bunu YouTube kanalımıza gelen bir örnekle açıklayalım.

Soru:

Hizmete başlama tarihim 1 yıllık askerlik borçlanmasıyla 06.10.1997. 4a tescil başlangıcı 10.10.1998. 4a uzun vade gün sayısı 7102. 31.03.2021 tarihine kadar SSK’lı olarak çalıştım. 01.09.2021 tarihinde kendi iş yerimi açtım. 4b toplam gün sayısı 540 gündür. BAĞ-KUR borcunu hiç ödemedim. Yeni kanuna göre emekli olabilmem için BAĞ-KUR borcunu ödemem mi gerekiyor.

Cevap:

SGK’dan emekli aylığı bağlanabilmesi emeklilik için talepte bulunan kişinin kendi sigortalılığından dolayı prim borcunun bulunmaması gerekir. Bu kural sadece prim borcu olan BAĞ-KUR’lular için değil, sizin gibi SSK kapsamında çalışma süresi tek başına emekli olmaya yeten ama BAĞ-KUR prim borcu olanlar için de geçerlidir. SSK’daki prim günleriniz emekli olmak için yeterli olsa da BAĞ-KUR prim borcunuzu ödemeden emekli olamazsınız. Önceki yapılandırma kanunlarında BAĞ-KUR prim borçları silinebiliyordu. Fakat son çıkan yapılandırmada borçları ve primleri sildirmek yani Bağkur ihyası mümkün değil. Yapılandırmadan yararlanıp, bu borcunuzu ödeyerek emeklilik başvurusu yapabilirsiniz.

Yapılandırma Taksitleri Bitmeden Emeklilik Başvurusu Yapılabilir mi?

4b kapsamındaki sigortalılıktan kaynaklanan prim borcu için yapılandırma başvurusu yapıldığında emeklilik başvurusu da yapılabilir. Ancak bu başvuru, borcun ödendiği tarih itibarıyla geçerli sayılarak, emekli aylığı borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılır.

Eğer taksitli ödeme tercih edilirse, taksit ödemeleri bitmeden aylık bağlanmaz.

 

Borç Türü	Yapılandırılacak Borç Tutarı
Prim Damga Vergisi Özel İletişim Vergisi Eğitime Katkı Payı	Borç aslı + Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarına  göre hesaplanacak faizin yapılandırılıp ödenmesi halinde gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek
İdari Para Cezası	İdari para cezası aslının %5’si + bu tutar için Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarına göre hesaplanacak faiz
Aslı Ödenmiş Fer’i Borçlar	Borç aslının bu Kanunun yayınlanma tarihinden önce ödenmiş fer’i borcun da %40’ın yapılandırılıp ödenmesi halinde %60’ı silinecek
Genel Sağlık Sigortası Prim Borçları	Borç aslının 31 Ağustos 2023 Perşembe günü mesai bitimine kadar ödenmesi şartıyla gecikme cezası ve zammının tamamı silinecek

 

Kaynak: Yavuz Kurt

Kaynak: PWC

 

Faydalı Bağlantılar

7440 sayılı Yapılandırma Kanunu