İkinci el araç alım satım işlemlerinde KDV ve uygulamaları;

Ticari Araçlarda

Taşıt Cinsi	Alış KDV’si	Satış KDV’si
KDV Mükellefi Olmayanlardan Alınırsa	–	%18 KDV Hesaplanır
KDV Mükellefi Olanlardan Alınırsa	İndirilir	%18 KDV Hesaplanır

 

 

Binek Araç

Taşıt Cinsi	Alış KDV’si	Satış KDV’si
KDV Mükellefi Olmayanlardan Alınırsa	–	%1 KDV Hesaplanır
KDV Mükellefi Olanlardan Alınırsa	İndirilmez	%1 KDV Hesaplanır

 

 

İkinci El Araç Satışında Özellikli Durumlar

Buna göre, aracın binek otomobil olması halinde mükellefin faaliyetlerde yönelik binek otomobil alımlarında;

• Satıcının mükellef olması ve alımda %18 KDV ödemesi durumunda (2008/13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin 2. maddesindeki hükme göre; satıcının kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettiği ve 31/12/2007 tarihi itibarıyla aktifinde veya envanterinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçmesi halinde ise % 1 oranında KDV uygulanacaktır.
• Satıcının mükellef olması ve binek otomobilin alımında ödenen KDV’nin indirim hakkının bulunmaması halinde  % 1 oranında KDV uygulanacaktır.
• Satıcının mükellef olmaması halinde ise KDV uygulanmayacaktır. (Kaynak: Alo Maliye)

 

 

İkinci El Araç Alım-Satım Ticareti İle İştigal Eden Mükelleflerin Durumu

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükelleflerin alım-satım amacı dışında satın aldıkları ve işletmede kullandıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen Katma Değer Vergisinin indirim konusu yapılamayacağı tabiidir. Fakat alım-satım amacıyla yapılan alımlarda durum şöyledir;

Alışta Ödenen Katma Değer Vergisi	Satışta Ödenen Katma Değer Vergisi
%1 ise	%1
%18 ise	%18

 

Aşağıdaki ABONE OL BUTONUNA TIKLAYIP YouTube Kanalımıza Abone olabilirsiniz ve sitemizdeki içerikleri izleyebilirsiniz.

 

6 Nisan 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve 7 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 2008/13426 sayılı BKK’nda, “ KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31.12. 2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimlerde % 1 katma değer vergisi oranı uygulanır.” denilmiştir. Yapılan bu düzenleme ile binek otomobillerini kiralayan veya çeşitli şekillerde işletenler 31.12.2007 tarihinden önce satın aldıkları binek otomobillerini satın alma tarihinden iki tam yıl geçtikten sonra satmaları halinde %18 yerine yine %1 oranında KDV hesaplayacaklardır. (Kaynak Bağlantısı)

Örnek 1: İkinci el araç alım satım faaliyeti ile iştigal eden  (A) Otomotiv Ltd. Şti., KDV mükellefi olmayan Bay (B)’den 32.000 TL’ye ticari araç satın almıştır. (C) Servis A.Ş.den hizmet almak suretiyle, satın alınan aracın yıllık bakımı yaptırılmış ve otomobile çelik jant taktırılmıştır. Bu hizmetin karşılığı olarak (C) Servis A.Ş.ye 5.000 TL+900 TL KDV ödenmiştir. Daha sonra söz konusu otomobil KDV hariç 40.000 TL’ye satılmıştır. KDV mükellefi olmayan Bay (B)’den satın alınan araca yıllık bakım yaptırılması ve çelik jant taktırılması, otomobilin vasfında esaslı bir değişiklik oluşturmadığından, söz konusu aracın satışında özel matrah uygulanacak ve alış bedeli olan 32.000 TL düşülmek suretiyle 8.000 TL özel matrah üzerinden (8.000 x 0,18 =) 1.440 TL KDV hesaplanacaktır. Ayrıca taşıtın yıllık bakımı ile çelik jant takılmasına ilişkin (C) Servis A.Ş.ye ödenen 900 TL KDV, (A) Otomotiv Ltd. Şti. tarafından indirim konusu yapılabilecektir.

Söz konusu aracın, KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listenin 9 uncu sırasında tanımlanan binek otomobillerinden olması durumunda, özel matrah üzerinden %1 oranında KDV uygulanacağı tabiidir.

 Örnek 2: İkinci el araç alım satım faaliyeti ile iştigal eden Bay (A), KDV mükellefi olmayan Bay (B)’den 1978 model kullanılamaz halde bulunan bir aracı 10.000 TL bedelle satın almıştır. (C) Servis A.Ş.den hizmet almak suretiyle, söz konusu aracın motoru dahil birçok parçası değiştirilmek suretiyle yenilenmiş ve (C) Servis A.Ş.ye 20.000 TL+3.600 TL KDV ödenmiştir. Yenilenen araç Bay (A) tarafından KDV hariç 40.000 TL’ye satılmıştır. Söz konusu aracın motor dahil birçok parçasının değiştirilmek suretiyle yenilenmesi, taşıtın vasfında esaslı bir değişiklik oluşturduğundan söz konusu aracın tesliminde özel matrah uygulanmayacak, toplam satış bedeli olan 40.000 TL matrah üzerinden KDV hesaplanacaktır. Diğer taraftan,  aracın yenilenmesine ilişkin (C) Servis A.Ş.ye ödenen 3.600 TL KDV, Bay (A) tarafından indirim konusu yapılabilecektir.

Örnek 3: Taşınmaz alım satımı ile iştigal eden (A) Emlak Danışmanlık A.Ş. KDV mükellefi olmayan gerçek kişiden almış olduğu işyerinin boyasını ve su tesisatını yenileyerek satmıştır. İşyerinin boyası ve su tesisatının yenilenmesi, işyerinin vasfında esaslı bir değişiklik oluşturmadığından (A) Emlak Danışmanlık A.Ş. tarafından yapılan işyeri tesliminde özel matrah uygulanacaktır.

Örnek 4: (A) Mobilya İmalat, Turizm A.Ş. 3 yıl önce yatırım amaçlı almış olduğu arsayı (B) Konut Yapı Kooperatifine satmıştır. (A) Mobilya İmalat, Turizm A.Ş.nin faaliyet konusu taşınmaz ticareti olmadığından arsa tesliminde özel matrah uygulanmayacaktır.

Kaynak: Mevzuat.gov.tr

 

Örnek 5: İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti kapsamında yetki belgesine haiz A Galerisi, KDV mükellefi olmayan Bayan B’den 350.000 TL’ye binek bir adet araç satın almıştır. İlgili aracın satışı sırasında faturanın aşağıdaki bilgileri ihtiva edecek şekilde düzenlenmesi mümkündür.

Satış bedeli (KDV Hariç): 400.000 TL
Alış Bedeli: 350.000 TL
KDV Matrahı: 50.000 TL
KDV Tutarı (Binek Araç %1*): 500 TL
Toplam: 400.500

Söz konusu satışta özel matrah şekli uygulanan 50.000 TL’nin, 1 no.lu KDV beyannamesinin “Matrah” kulakçığının “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” tablosunda gösterilmesi, alış bedelinin (350.000 TL) ise aynı beyannamenin “Sonuç Hesapları” kulakçığındaki “Özel Matrah Şeklinde Tabi İşlemlerde Matraha Dahil Olmayan Bedel” satırında gösterilmesi gerekmektedir.
* Söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin 9 uncu sırasında; Türk Gümrük Tarife Cetveli’ nin 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlardan (87.02 pozisyonuna girenler hariç) kullanılmış olanların tesliminin % 1 oranında KDV’ne tabi tutulması öngörülmüştür

 

İşletme Amacı Dışında Alınan Binek Araçların KDV Kanunu’na Göre Durumu

3065 sayılı Kanunun (30/b) maddesi hükmüne göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV hariç olmak üzere, KDV mükelleflerinin binek otomobili alımında yüklendikleri KDV’nin indirimi mümkün bulunmamaktadır.

Bu çerçevede, taksi işletmecisi, sürücü kursu ve otomobil kiralama şirketi gibi işletmelerin faaliyetleri ile ilgili satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Bu mükelleflerin binek otomobilinin alış belgesinde gösterilen KDV, ait olduğu (Değişik ibare:RG-15/2/2019-30687) takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak kaydıyla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde, bu araçların fiilen faaliyette kullanılmaya başlanılıp başlanılmadığına bakılmaksızın indirilebilecektir.

Örneğin; mükellef tarafından araç kiralama faaliyetinde kullanılmak üzere Ocak/2010 döneminde satın alınan binek otomobili nedeniyle ödenen KDV, bu dönemde aracın kiralanıp kiralanmadığına bakılmaksızın indirilebilecektir.

Binek otomobili işletmeciliği ile uğraşan mükelleflerin işletme amacı dışında satın aldıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

KDV, indirim temelini esas alan bir nevi domino etkisi yaratan bir vergi türüdür. Yani mükelleflerce iştigal konuları ile ilgili olan alım ve yaptıkları giderler dolayısıyla yüklenilen KDV’yi indirmek suretiyle nihai yüklenici olmaktan kurtulurlar. Fakat birtakım nedenlerle KDV Kanununun 30.maddesinde sayılan birtakım KDV’lerin indirimi yasaklanmış, bu yasaklanan KDV’lerin firma sahiplerinin kendi malvarlıkları ile telafi edilmesi istenilmiştir. İşte Kanunen indirilmesi yasak olan KDV’ler şöyle tasnif edilebilir (Maç , KDV-(e-kitap), httpwww.bdodenet.com.trvergikdv):

• KDV’nin mevzuuna girmeyen işlemlere konu olan,
• İndirim hakkı verilmeyen kısmi istisna kapsamına konu olan,
• Binek otomobil alımlarına konu olan,
• Zayi olmuş malların bünyesinde ihtiva olan,
• Kanunen kabul edilmeyen giderlere isabet eden KDV’lerdir. (Kaynak: Dergipark)

 

Örnek

– Otomobil kiralama şirketinin kiralama amacı dışında şirketin kendi ihtiyacı için aldığı otomobili (genel müdüre tahsis edilen otomobil, bir pazarlama şirketinin satış elemanına tahsis ettiği otomobil vb.) nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

– A Oto Servis ve Ticaret A.Ş.’nin test sürüşü aracı olarak aktifine kaydettiği binek otomobiline ait yüklenilen KDV’yi indirim konusu yapması mümkün değildir.

– Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.04 tarife pozisyonunda belirtilen taşıtların sonradan değişiklik yapılarak binek otomobiline dönüştürülmesi durumunda, bu taşıtların iktisabında yüklenilen KDV ile binek otomobiline dönüşüm nedeniyle oluşacak ÖTV farkı üzerinden hesaplanacak KDV indirim konusu yapılamayacaktır. Taşıtın alımında indirim konusu yapılan KDV ise, dönüşüm işleminin yapıldığı dönemde indirim hesaplarından çıkarılarak “İlave Edilecek KDV” olarak beyan edilecektir.

Örneğim, tekstil işiyle uğraşan işletme, pazarlama faaliyetinde kullanılmak üzere binek otomobil almıştır. Bu işlemden doğan KDV, ya gider olarak kaydedilir ya da maliyete eklenir.

 

Araç Alım Satım İşi İle İştigal Olmayan yada Şirketin İşleri İçin İkinci El Binek Araç Alımı Yapan Şirketin Yapması Gereken Muhasebe Kaydı

Örnek Uygulama 1: 

X Şirketi 21.09.2021 tarihinde 133.575,93 TL + KDV tutarında binek araç satın almıştır. Muhasebe kaydı nasıl olur?

ÖTV: 20.036,39 TL

KDV: 27.650,22 TL

 

1.Alternatif Muhasebe Kaydı

________________________________________________________
254 Taşıtlar		133.575,93
770 Genel Yönetim Giderleri		27.650,22
770 Genel Yönetim Giderleri		20.036,39
	320 Satıcılar		181.262,54
________________________________________________________

 

2.Alternatif Muhasebe Kaydı

________________________________________________________
254 Taşıtlar		161.226,15
770 Genel Yönetim Giderleri		20.036,39
	320 Satıcılar		181.262,54
________________________________________________________

 

Araç Alım Satım İşi İle İştigal Olmayan yada Şirketin İşleri İçin İkinci El Binek Araç Satışı Muhasebe Kaydı

Örnek Uygulama 2: 

X Şirketi 100.000 TL’ye satın aldığı binek aracı iki yıl sonra 120.000 TL + KDV satmıştır. Araç için 40.000 TL amortisman ayrılmıştır. Muhasebe kaydı nasıl olur?

120 Alıcılar		121.200,00
257 Birikmiş Amortismanlar		40.000,00
	254 Taşıtlar		100.000,00
	391 Hesaplana KDV		1.200,00
	679 Diğer Olağandışı		60.000,00
	Gelir ve Karlar
________________________________________________________

 

19 Nolu KDV Genel Genel Tebliği’nde Geçen İkinci El Araç Alım-Satımında Özel Matrah Uygulanması

7104 Sayılı Kanun’un 6 ncı maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Özel Matrah Şekilleri” başlıklı 23 üncü maddesinde yapılan değişiklikle, ikinci el oto alış satışlarında özel matrah, ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olarak belirlenmişti.

Bu Tebliğin 11 inci maddesi ile Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (III/A-4.) bölümünün sonuna düzenlemeye ilişkin açıklamaların yer aldığı “4.9. İkinci El Araç ve Taşınmaz Ticareti” başlıklı bölüm eklenmiştir. Ayrıca yine bu Tebliğin 12.maddesi ile Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (III/A) kısmında, bu düzenlemeye ilişkin olarak ibare değişikliği yapılmıştır.

 

KDV Mükellefi Olanlardan/Olmayanlardan Alınan İkinci El Araçlarda Tesvik (Şahıslardan Noter Satışı ile Satın Alınan İkinci El Araçlarda Fatura Zorunluluğu)

Fatura düzenlemesi mümkün olamayan (vergi mükellefi olmayan şahıslardan) satın alınan araçlarda;

Noter satış senedinin kanunen geçerliliği var mıdır?

Vergi mevzuatı açısından tevsik edici bir belge değildir. Fakat satın alınan kişinin vergi mükellefi olmaması durumu da değerlendirildiğinde; noter satışı ile gider pusula düzenlenmelidir. Tüketicilerden teslim alınan araçlar adına düzenlenecek gider pusulalarında yer alan bedel üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek yoktur ve KDV doğurmaz.

KDV mükellefiyeti olanlardan satın alınan araçlarda fatura düzenlenmelidir.

 

 

 

ÖTV İndirimli Olan Bir Aracın Engelsiz Bir Kişiye Satılması

Burada önem arz eden konu; 5 yıl dolmadan satılması ve 5 yıl dolduktan sonra satılmasıdır. ÖTV indirimli  olarak satın alınan araç 5 yıl dolmadan engelsiz bir kişiye satılırsa araç alımında ödenmeyen ÖTV bu kez ödenir, 5 yıl dolduktan sonra satım işlemi gerçekleşirse ÖTV ödenmez.

(Kaynak: Mali Çözüm Dergisi, Kenan Sancar, Ötv İndirimiyle Alınan Araçların 5 Yıllık Süre Dolmadan Satışı ve Devri)

 

 

Kaynak: Mali Çözüm Dergisi

 

Diğer Faydalı Bağlantılar

26 Nolu KDV Tebliğ-30728 nolu Resmi Gazete

İkinci El Oto Alım Satımında KDV Oranları ve Vergilendirilmesi Hakkında Özelge

Binek Araçlarda Kıst Amortisman ve Gider Kısıtlaması

Araç Alımlarında KDV, Giderleştirme ve Amortisman Durumları

Bazı Binek Otomobillerde Vergi Oranlarına Esas Matrah Tutarlar

 

Not: İçeriği herhangi bir platformda kullandığınızda Mali Rehberim (Cengizhan Topçu ) ismini kaynak göstermenizi rica ederiz.