Yurtdışı Emeklilik Koşulları
Yurtdışı emeklilik borçlanması, şartları, ikili anlaşmalar konuşu içeriğimizde bir çok sorunun cevabını bulmaya çalışacağız.
Yurt Dışında Bulanan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi
Hakkında Kanun ile yurt dışında çalışan işçilerimiz ile ev kadınlarına hizmet borçlanması yapıldığında emekli aylığına hak kazanmaktadır. (3201 sayılı Kanun 1985’de yürürlüğe girmiştir.)
Yurtdışı Borçlanmasında Türkiye’deki Sigorta Başlangıcından Önce Yurtdışına Gidilmişse Durum Nedir
Borçlanılacak yurtdışı süresi; Türkiye’deki sigorta başlangıcından önceki bir dönem ise; sigorta başlangıcını borçlanılan süre kadar geriye çeker.
Bunu bir örnekle açıklayalım;
Türkiye’deki sigorta başlangıcı 01.05.2003 olan bir sigortalı, 1990-1995 arasında yurtdışında geçen ve gerekli şartları taşıyan dönemi borçlandığında sigorta başlangıcı, 5 yıl geriye çekilerek 01.05.2005’den 01.05.1998’e gelir ve bu kişi EYT’den yararlanır.
Yurtdışı Borçlanmasında Türkiye’deki Sigorta Başlangıcından Sonra Yurtdışına Gidilmişse Durum Nedir
Bu durumda sigorta başlangıcı geriye çekilmez, sadece prim günü satın alınmış olur.
Tamamen Yurtdışı Borçlanması Yapılarak EYT Kapsamında Emeklilik Mümkün mü
- Kadın sigortalılar, yurtdışında bulundukları süredeki ev hanımlığı veya sigortalı oldukları sürelerini borçlanarak, sigorta başlangıçları 08.09.1999 ve öncesine çekerlerse ve gün sayıları 7.200 olursa EYT kapsamında yaş şartı olmadan emekli olabilirler.
- Erkek sigortalılar da, yurtdışında borçlanması ile, sigorta başlangıçları 08.09.1999 ve öncesine çekerek ve gün sayıları 9.000 olursa EYT kapsamında yaş şartı olmadan emekli olabilirler.
- Türkiye’de hiç sigorta başlangıcı olmayan kişilerin sigorta başlangıcı, yurtdışı borçlanmasını ödedikleri günden borçlandıkları gün kadar geriye geriye çekilir.
Bunu bir örnekle açıklayalım;
01.01.2019’da Türkiye’de sigorta girişi olan bir kadın sigortalı, yurtdışında ev hanımlığında geçen 20 senelik süreyi borçlandığında sigorta başlangıcı 01.01.1999’a çekilir eve 7.200 prim gününe sahip olduğu için yaşı beklemeden emekli olabilir. (360 *20= 7.200)
Kadın sigortalı, bu borçlanma 2023 yılında yapılırsa yurtdışı günlük borçlanma tutarı 150,12 TL olduğundan dolayı 1.080.864 TL ödemelidir. (7.200 * 150,12)
Erkek sigortalı, bu borçlanma 2023 yılında yapılırsa yurtdışı günlük borçlanma tutarı 150,12 TL olduğundan dolayı 1.351.080 TL ödemelidir. (9.000 * 150,12)
Yurtdışı Borçlanması 4a (SSK) mı 4B (Bağ-Kur) mi Kapsamında mıdır?
3201 sayılı Kanunun 5.maddesine göre;
Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı
bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır. Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.
Yurt dışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir. (Yani Bağ-Kur kapsamında değerlendirilir)
————————————————————————————————————————————————–
İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri Çerçevesinde Yurtdışı Emekliliği
Ülkemiz sayılan ülkelerle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamıştır;
Bu ülkeler; İngiltere, Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre, Fransa, Danimarka, İsveç, Norveç, K.K.T.C., Makedonya,
Azerbaycan, Gürcistan, Kanada, Kebek, Romanya, Çek, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Lüksemburg, Libya, Hırvatistan, Slovakya, Sırbistan, İtalya, Güney Kore ve Karabağ’dır.
Sosyal güvenlik sözleşmeleri ile;
- Her iki ülke vatandaşlarının, hak ve yükümlülük bakımından eşit işlem görecektir.
- Bir yardım hakkının doğup doğmadığının saptanmasında, diğer ülkede geçen sigortalılık sürelerini nazara alınacaktır.
- Sigortalının ölümü halinde, hak sahipleri sıfatıyla, diğer ülkede oturan aile fertlerine dul ve yetim aylığı bağlanacak ve toptan ödeme yapılacaktır.
- Sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkede çalışmaları nedeniyle emekli aylığına hak kazanan sigortalı, ikametini diğer ülkeye nakletse dahi aylığını almaya devam edecektir
- Emekli aylığı için gerekli yaşı, diğer ülkeye döndükten sonra tamamlayan sigortalıya emekli aylığı bağlanacaktır.
- Hastalık halinde, sigortalının ve aile fertleri, diğer ülkede bulundukları sırada da sağlık yardımlarından yararlanacaktır.
- Aile fertleri, öteki ülkede otursalar bile aile yardımlarından faydalanacaktır.
Yurtdışı Hizmetlerin Borçlanma Kriterleri
3201 Sayılı Kanuna Göre Borçlanılabilecek Süreler
- Sigortalılık Süreleri: Yurtdışında sigortalı olarak çalışılan ya da ikamet haricinde çalışmaya eşdeğer süreler, (isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, işsizlik ödeneği süreleri vb.)
- İşsizlik Süreleri: Sigortalılık süreleri arasında veya sonunda 1 yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri,
- Ev Kadını Olarak Geçirilen Süreler: Medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreler
Yurtdışı ve Yurtiçi Sigortalılık Sürelerinin Çakışması
Sözleşmeli ülkelerdeki çalışma sürelerinin çakışması durumunda, talep edildiği takdirde isteğe bağlı sigortalılık süreleri (Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre hariç) borçlandırılabilir.
Ev kadınlığı sürelerinin isteğe bağlı sigortalılık sürelerinin çakışması durumunda, isteğe bağlı sigortalılık süreleri esas alınmaktadır ve borçlanma yapılamamaktadır.
Borçlanma başvurusunda bulunan sigortalının Türkiye’de sigortalılığı varsa, tabi olduğu sigortalılık statüsü, sigortalılığı yoksa 4b (Bağ-Kur) statüsünde değerlendirilmektedir.
Sigorta Başlangıcının Değerlendirilmesi
Kanuna göre;
“Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.”
Bu uygulama ülkemizle soysal güvenlik sözleşmesi bulunan 19 ülke (Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya ve Kore) için geçerlidir.
Bu ülkelerde geçen sigortalılık sürelerini borçlananların, bu ülkelerin hizmet cetvellerinde sigortalılık süresi olarak bildirilen işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği, intibak parası, sigortadan muaf cüzi çalışma, çocuk yetiştirme süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, isteğe bağlı prim ödeme süreleri ve benzeri sürelerin başlangıç tarihleri de ilk işe girişin tespitinde dikkate alınır.
Sigortaya girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” hükmü getirilmiştir.
Borçlanmak İsteyenler Hangi Evraklar İle Başvuru Yapmalıdır?
Yurtdışı borçlanmalarda belgelendirme şartına ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlayan belgeler, sosyal güvenlik anlaşması akdedilen veya akdedilmeyen ülkelere ve ülke ayrımı yapılmadan ev kadını olarak geçen sürelere ilişkin olmak üzere farklılık göstermektedir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilen ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gereken belgeler
- Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,
- Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın, çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,
- Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,
- Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanması için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilmemiş ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gerekli belgeler
- Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
- Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,
- Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri yada pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerinden durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanmasında ibrazı zorunlu belgeler
Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılmasında, ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi aşağıda belirtilen belgelerden biri ile teyit edilecektir.
- İkamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesi.
- Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge.
- Yukarıdaki 1 ve 2’nci maddelerde belirtilen belgeler temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi.
Kanuna göre yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması halinde, sadece yurtdışında bulunulan süreler borçlandırılacak, pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmayacaktır.
Müracaat Yeri
Sosyal Güvenlik Kurumunca sonuçlandırılacak olan borçlanmaların Kurumun hangi birimine yapılacağına ilişkin genel kural, son defa Türkiye’de geçen çalışmaların sigortalılık haline göre belirlenmektedir.
Buna göre, Türkiye’de son defa;
- Hizmet akdi veya kendi nam ve hesabına bağımsız kapsamında çalışması bulunanlar ile hiç çalışması bulunmayanların, ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerine,
- Kamu görevlisi olarak çalışması bulunanların, “SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı – Mithatpaşa Caddesi No: 7, Sıhhıye/ANKARA adresine” yazılı olarak başvurmaları gereklidir.
Yurtdışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile ev kadınlığında geçen sürelerin borçlandırılması için hak sahiplerince yapılacak başvurular da, ölenin Türkiye’deki sigortalılık statüsü dikkate alınarak Sosyal Güvenlik Kurumunun yukarıda açıklanan birimlerine yapılmalıdır.
Borçlanma Yoluyla Bağlanmış Olan Aylıklar Hangi Durumlarda Kesilir?
Borçlanma yoluyla bağlanan aylıklar, sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın, herhangi bir ülkede çalışmaya veya ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilir.
Yurtdışı Borçlanması Tutarları Ne Kadardır?
Borçlanma süresinde;
- 2000 öncesi olması durumunda gösterge sistemi,
- 2000-Eylül 2008 dönemi 4447 sayılı Kanun hükümleri,
- Ekim 2008 itibariyle borçlanma süresinin 5510 sayılı Kanun dönemine olması durumunda karma sisteme göre emekli aylığı hesaplanması yapılır.
Hem Türkiye’de Hem de Yurtdışında Aynı Anda Sigortalı Olsam Her İki Ülkeden de Emekli Olabilir miyim?
Türk Sosyal Güvenlik hukukunda teklik ilkesi vardır. Bu yüzden yurtdışında sigortalıyken aynı anda Türkiye’de sigortalı olmak mümkün değildir. Uluslararası çalışmalar birbirinin devamı olduğundan bir kişi aynı anda iki yerde çalışamaz.
| Talep Tarihi | Günlük en düşük borçlanva tutarı |
| 01 Temmuz 2023 tarihi ve sonrası | 201,22 TL |
| 01 Ocak 2024 tarihi ve sonrası | 300,04 TL |
——————————————————————————————————————————————
ALMANYA ÖRNEĞİ
Soru 1: Almanya’dan emekli olma konusunda bilgi verir misiniz?
Cevap 1: Yaşlılık aylığı bağlanması için 65 veya 67 (1947 ve daha sonra doğanlar için 2012 yılından 2029 yılına kadar kademeli olarak yükseltilmektedir) yaşını doldurmuş olmak ve asgari 5 yıllık (60 ay) sigortalılık süresini tamamlamak gerekmektedir.
Sigortalılık süresinin yeterli olmaması halinde, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de hizmet birleştirmesi yapılması suretiyle tamamlanabilir ve kısmi aylık bağlanır. Diğer aylık türleri için, Almanya’da iseniz Almanya’daki Müşavirlik ve Ataşeliklerimizden, Türkiye’de iseniz Bakanlığımızdan bilgi alabilirsiniz.
Soru 2: Almanya’da bir firmada çalıştım. Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. İşletme emekli aylığı hakkında kısaca bilgi verir misiniz? Aylık bağlanması için hangi şartlar aranmaktadır? (Bu aylık vatandaşlarımız tarafından yıpranma payı olarak da adlandırılmaktadır)
Cevap 2: F. Almanya’da zorunlu sigorta dışında, genelde büyük ölçekli firmalarda ”İşletme Emekli Sandıkları“ bulunmaktadır. Bu sandıklar, işçinin hiç bir katkısı olmaksızın sadece işverenin yaptığı ödemelere bağlı olarak, aşağıdaki şartlar da yerine getirilmişse, ek bir emekli aylığı/dul-yetim aylığı veya tazminat öderler. Bu şartlar genel olarak aşağıdaki gibidir:
– İşyerinde İşletme Emekli Sandığı’nın kurulmuş,
– Çalışanın aynı işyerinde aralıksız en az 10 yıl veya kamuya ait Belediyeler, Federal Demir Yolları, Federal Posta İdaresi veya hastaneler gibi kuruluşlarda aralıksız 5 yıl çalışılmış,
– İşten ayrıldığında 35 yaşının doldurulmuş ve
– İlgili Kanunun yürürlüğe girdiği 19/12/1974 tarihinden sonra işten ayrılınmış ve
– Emekliliğe hak kazanılmış olmasıdır.
İnşaat işkolunda çalışanların, varsa hem çalıştığı firmaların işletme emekli sandığından, hem de İnşaat İşkolu Ek Emeklilik Sandığı’ndan emekli aylığı alabilmeleri mümkündür. Bunun için;
– Değişik inşaat firmalarında en az toplam 220 ay (18 yıl 4 ay) veya
– Aynı inşaat firmasında aralıklı da olsa en az 10 yıl çalışmış olmak gereklidir.
Maden işkolunda faaliyet gösteren firmaların çoğunda işletme emekli sandığı kurulmamıştır. Ancak az sayıda da olsa bu işkoluna dahil bazı firmalarda işletme emekli sandığı uygulaması bulunmaktadır.
Aylık bağlanılabilmesi için, 65 yaşını dolduran ve durumları bu şartlara uyan vatandaşlarımızın; çalıştıkları firmanın adını ve adresini, çalışılan sürelerin tarihlerini, kimlik fotokopilerini ve varsa çalışmalarını gösterir diğer belgeleri içeren, işletme emekli aylığı bağlanması talebini belirten bir dilekçe ile ilgili Ataşeliğe veya Bakanlığa müracaat etmeleri gerekmektedir. Taleplerle ilgili gerekli araştırma yapılmakta ve sonucundan dilekçe sahibine bilgi verilmektedir.
Soru 3: Türkiye’de ikamet ediyorum. Almanya’dan bağlanan emekli aylığım kesildi, ne yapmam gerekir?
Cevap 3: Aylığınızın kesilme nedeni muhtemelen Alman Sigorta Kurumu’na her yıl gönderilmesi istenen Yaşam Belgesi’nin gönderilmemiş olmasıdır. Nüfus Müdürlüğünden temin edeceğiniz “Yaşam Belgesi” yerine geçen Nüfus Kayıt Örneği’ni anılan Kuruma (Deutsche Rentenversicherung Nordbayern, 95440 Bayreuth-F. Almanya) doğrudan gönderebilirsiniz. Bu belgenin ayrıca tercüme edilmesine gerek yoktur.
Ayrıca, konu ile ilgli olarak gerektiğinde Almanya’daki Müşavirliğimize veya ilgili Ataşeliğimize veya Bakanlığımıza başvurabilirsiniz.
Soru 4: Almanya’dan aldığım yetim aylığı Türkiye’ye dönersem kesilir mi?
Cevap 4: Hayır, kesilmez. Almanya’dan alınan yetim aylığı
- 18 yaşını doldurana kadar,
- Okul ya da meslek eğitimine devam edenlere, gönüllü olarak bir yıl sosyal ya da ekolojik hizmette bulunanlara ya da bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerden ötürü kendi geçimini sağlayamayanlara 27’inci yaşını doldurana kadar ödenmektedir. Türkiye’ye dönmeniz durumunda da aylığınız yukarıdaki şartları yerine getirdiğiniz sürece ödenir.
Soru 5: Almanya’da yaşıyorum, Almanya’daki hastalık kasası Türkiye’den aldığım emekli aylığından kesinti yapabilir mi?
Cevap 5: 29 Nisan 2004 (883/2004) ve 16 Eylül 2009 (987/2009) tarihli Avrupa Birliği Tüzükleri doğrultusunda hazırlanan “Avrupa’da Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Koordinasyonuna ve Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”un 1 Temmuz 2011 tarihinde Almanya’da yürürlüğe girmesiyle, Almanya’dan emekli aylığı alan kişilerin diğer ülkelerden aldıkları emekli aylıklarından sağlık ve bakım sigortalarına prim kesintisi yapılmaya başlanmıştır. Hali hazırda bu oran % 10 civarındadır.
Söz konusu kesintiye karşı Türkiye’nin AB üyesi olmaması ve Sosyal Güvenlik Anlaşmasında bu yönde bir kesinti öngörülmemesi nedeniyle itiraz edilebilir.
Soru 6: Almanya’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye döndüm ve işçi payı sigorta primlerimi aldım. İşveren payı sigorta primlerimi de alabilir miyim?
Cevap 6: Prim iadesi konusunu düzenleyen Alman Sosyal Güvenlik Kanunu’nun VI. Kitabının 210. maddesi, sadece işçi payı sigorta primlerinin iadesine izin vermekte, işveren payı sigorta primleri ise iade edilmemektedir. Bu konuda Almanya’da açılan davalar Federal Anayasa Mahkemesi’ne kadar götürülmüş, ancak bu talepler anılan mahkeme tarafından reddedilmiştir. İşçi payı sigorta primlerini alan vatandaşlarımız Almanya’daki emeklilik gibi tüm sosyal haklarını kaybederler.
Soru 7: Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Primlerimi SGK’ya transfer edip Türkiye’den emekli olabilir miyim?
Cevap 7: Almanya’da çalışmış olanların primlerinin SGK’ya transferi mümkün değildir. Ancak, Türkiye’de sigortalı olarak geçen hizmetlerinizle birlikte değerlendirilmek suretiyle emekliliğe hak kazanabilirsiniz. Ayrıca, Almanya’daki sigortalılık süreleriniz yeterli ise yurtdışı hizmet borçlanması yaparak da Türkiye’den emekli olabilirsiniz.
Soru 8: Almanya’da ikamet ediyorum. Almanya’dan aldığım emekli aylığım, borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olmama engel teşkil eder mi?
Cevap 8: Hayır, engel teşkil etmez.
Soru 9: Almanya’dan döndükten sonra prim iadesinden yararlandım. Yurt dışında geçen sürelerimi Türkiye’den emeklilik için borçlanabilir miyim?
Cevap 9: Prim iadesi yaptırmış olsanız da, yurt dışında geçen sigortalılık sürelerinizi belgelendirmeniz halinde borçlanmanız mümkündür.
Soru 10: Türkiye’de ikamet etmekteyim. Almanya’da çalıştım ve sigorta primlerimi aldım. Bu sürelerle ilgili hizmet belgesini nasıl temin edebilirim?
Cevap 10: Prim iadesi kararını veya hizmet cetvelini doğrudan Alman Emeklilik Kurumu’ndan veya Müşavirlik veya Ataşeliklerimiz üzerinden temin edibilebilir.
Soru 11: Almanya’dan malulen emekliyim. Borçlanmam halinde Türkiye’den de malulen emekli olabilir miyim?
Cevap 11: Her iki ülke kendi mevzuatını uygulamaktadır. Almanya’dan malulen emekli olmanız Türkiye’den de malulen emekli olacağınız anlamına gelmez. Maluliyet durumunuz ayrıca SGK tarafından Türk mevzuatına göre değerlendirilecek ve buna göre Türkiye’den malulen emekli olup olamayacağınıza karar verilecektir.
Soru 12: Almanya’da halen aktif olarak çalışıyorum, yurt dışı hizmetlerimi borçlanmam halinde Türkiye’den de emekli aylığı bağlanır mı?
Cevap 12: Türkiye’den emekli aylığı alabilmeniz için gerekli olan şartlardan birisi başvuru yapılırken “çalışmıyor olmak”tır. Borçlanmak suretiyle emekli olabilmeniz ve daha sonra aylığınızın ödenmeye devam edebilmesi için Almanya’da hiçbir şekilde çalışmamanız ve ayrıca herhangi bir sosyal ödenek veya sosyal yardım almamanız gerekmektedir.
Soru 13: Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. Almanya’da ev hanımı olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?
Cevap 13: Almanya’da son olarak ikamet ettiğiniz yerdeki belediyeye yazılı olarak müracaat etmeniz ve bazı hallerde talep edilen işlem ücretini karşılamanız halinde ikamet belgeniz Türkiye’deki adresinize gönderilecektir. Söz konusu belgenin tercüme edildikten sonra noterde tasdik ettirilerek diğer belgelerle birlikte ikamet edilen yerdeki SGK İl Müdürlüğü’ne ibraz edilmesi gereklidir.
Ayrıca, Almanya’daki ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize müracaat etmeniz halinde de ikamet belgeniz genellikle (Bazı belediyeler sadece ilgili şahsın başvuru yapmasını şart koşmaktadır) temin edilerek adresinize gönderilebilir.
Soru 14: Almanya’da çalışmaktayım. Çocuğum Türkiye’de öğrenim görüyor, çocuğum sağlık sigortamdan yararlanabilir mi?
Cevap 14: Eğer çocuğunuz bekar ve yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşına kadar, lise ve dengi okullarda eğitim görmesi halinde 20 yaşına kadar sağlık yardımlarından yararlanabilir.
Türkiye’de ikamet eden çocuğunuza, bağlı olduğunuz Alman Hastalık Kasası adına SGK tarafından sağlık yardımları yapılması için ilgili Alman Hastalık Kasasınca düzenlenmiş olan yardımların tarihini ve yardımlara hak kazanan aile bireylerini gösterir T/A 9 işaretli formülerin temini gerekmektedir.
Bu belgeyi temin etmek için bağlı bulunduğunuz Alman Hastalık Kasası’na başvurarak Türkiye’de oturan ve bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuzun sağlık yardımlarından yararlanmasını sağlamak amacı ile T/A 9 1 rehberini talep ederek, rehberin son sayfasını doldurup Alman Hastalık Kasasına vermeniz gerekmektedir.
Alman Hastalık Kasası, bu bildirimi alınca T/A 9 formülerini düzenleyerek çocuğunuzun ikamet ettiği yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderecektir.
T/A 9 1 Rehberini doldururken, çocuğunuzun Türkiye’deki adresini açık ve net bir şekilde belirtiniz (İl, İlçe, Mahalle ve Sokak Adı ile Kapı Numarası).
Soru 15: Almanya’da ikamet ediyorum, ancak çocuklarım Türkiye’de okula gidiyorlar. Çocuk parasını nasıl alırım, nereye başvurmam gerekir?
Cevap 15: Bağlı bulunduğunuz aile kasasına, Türkiye’de nüfusa kayıtlı olduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü tarafından düzenlenecek olan “Medeni Hal Belgesi” (KG 53) formüleri ile başvurmanız gerekmektedir.
Soru 16: Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Sosyal haklarım nelerdir ve bunları nasıl kullanabilirim?
Cevap 16: Kesin dönüş yapmadan önce Almanya’daki ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize başvurarak bilgi talebinde bulunmanız yararlı olacaktır.
Sosyal haklarınız konusunda aşağıda belirtilen hususları dikkate almanızda fayda var:
- Almanya’dan Türkiye’ye kesin dönüş yapanlara herhangi bir maddi yardım yapılmamaktadır. Bununla birlikte nadiren de olsa, bazı hayır kuruluşları ve dönem dönem bazı eyaletler tarafından uygulanan projelere ayni ve maddi destekler sağlanmaktadır. Bunun için ilgili yerel makamlardan da bilgi alınabilir.
- Almanya’da elde ettiğiniz emeklilik hakkından ve buna bağlı olarak sağlık sigortasından Türkiye’ye dönüşte de yararlanmaya devam edebilirsiniz.
- Almanya’daki işyerinizden ayrılmadan önce işletme emekli aylığı hakkınızın olup olmadığını öğrenmeniz ve hakkınız varsa buna ilişkin belgeyi işvereninizden almanız, diğer şartları yerine getirdiğinizde işletme emekli aylığınızı sorunsuz bir şekilde almanıza imkan sağlayacaktır.
- Almanya’daki sigortalı çalışma sürelerinizi Türkiye’de borçlanma ya da hizmet birleştirmesi yoluyla değerlendirmeniz de mümkündür.
Soru 17: Türkiye’de sahip olduğum meslek diploması Almanya’da geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?
Cevap 17: Türkiye’de edinilen meslek diplomaları Almanya’da doğrudan geçerli değildir. Diplomanızın, “Yabancı Ülkelerde Elde Edilen Mesleki Diplomaların Tanınması Hakkında Kanun” uyarınca tamamen ya da kısmen tanınabilmesi için özgeçmişiniz, eğitiminize ilişkin bilgiler, pasaportunuz, diplomanız, mesleki tecrübelerinize ilişkin belgeleriniz ve Almanya’da mesleğinize uygun bir işte çalışmak istediğinize dair talep yazınızla birlikte ikamet ettiğiniz yerden sorumlu Zanaatkarlar Odasına veya Sanayi ve Ticaret Odasına (IHK) veya İş Ajansına r) başvuralabilir.
Kaynak: Çalışma Bakanlığı
Faydalı Bağlantılar
