Yeni Asgari Ücret Uygulaması Adaletten Uzaktır
Yeni asgari ücret tutarının vergilendirilmemesine yönelik düzenlemelere ilişkin geçen hafta Türmob tarafından bir rapor hazırlandı. Bu yazının sonunda raporu ekledim, dileyen bu raporun detaylarına bakabilir. Ben bu rapordaki en önemli bölümü sizlere özetlemeye çalışacağım. Yeni asgari ücretin vergilendirme uygulaması ne yazık ki adaletten uzaktır. Türmob detaylı bir tablo ile bunun ne şekilde gerçekleşeceğini açıklıyor.
İlk tabloya yani açıklanan asgari ücret üzerinden oluşan tabloya yıllık olarak bakalım.
ÜCRETLİNİN ELİNE GEÇECEK YILLIK TUTAR: 51.040,00 TL
İŞVERENE MALİYETİ: 70.556,40 TL
Bir ücretlinin açıklanan net asgari ücretten 6,60 TL daha fazla olan 4.260 TL net maaşa işveren ile anlaştığını düşünelim. Bekar ve çocuksuz bir işçinin işverene maliyeti 70.556,40 TL’den 88.588,40 TL‘ye çıkmaktadır. Kısacası 6,60 TL’lik net ücret farkı işverene; 18.032,00 TL‘lik ek bir vergi getirmektedir.
Bir ücretlinin 6.272 TL brüt ücrete işveren ile anlaştığını düşünelim. (Brüt asgari ücret; 5.004,00 TL) Bekar ve çocuksuz bir işçinin işverene maliyeti 70.556,40 TL’den 88.435,20 TL‘ye çıkmaktadır. Bu durum işverene; 17.878,80 TL‘lik ek bir vergi getirmektedir.
Bu haliyle yapılan düzenleme kayıt dışılığa teşvik anlamı taşır. Gelir vergisi tarifesi ücret gelirlerinin asgari ücret kadarlık kısmının vergiden istisna tutulmasına bağlı olarak güncellenmelidir.
Türmob’un bu uygulama ile ilgili önerileri de şu şekildedir;
1-Düzenlemenin bu hali ile yasalaşması çalışma barışını bozacak ve çoğu çalışanın asgari ücret üzerinden vergilendirilmesine neden olacaktır.
2-Kayıt dışılık artacaktır.
3- Vergi gelirlerinin azalacağı kaygısı dolayısıyla sadece asgari ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin gelir verisinden istisna tutulması Sosyal Güvenlik Kurumu gelirlerinin de azalmasına neden olacaktır.
4- Düzenlemenin yukarıda bahsedilen olumsuz durumlara yol açmaması bakımından; Sn.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının 16 Aralık 2021 günü yapmış olduğu basın açıklamasında ifade edilen “Tüm işçilerin ücret gelirlerinin, asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı” cümlesine sadık kalınarak revize edilmesi önerilmektedir.
5- Gerek ücret gelirlerine ilişkin gelir vergisi tarife dilemlerinin bir yandan istisna edilen yıllık ücret tutarını dikkate alınarak gerekse diğer gelir unsurlarına ilişkin gelir vergisi tarife dilimlerinin uygun görülecek artış oranında (önerimiz %30) artırılarak güncellenmesi önerilmektedir.
6- Serbest meslek kazancı elde edenlerin de elde etmiş oldukları gelirlerin asgari ücret kadarlık kısmı gelir vergisinden istisna tutulmalıdır.
7- Vergi Usul Kanununa eklenecek bir geçici madde ile VUK Mükerrer 298 inci maddesinin enflasyon muhasebesine ilişkin hükümlerin uygulanmasının bir yıl ertelenmesinin ve 31.12.2022 tarihli finansal tabloların endeks artış tutarı ne olursa olsun düzeltilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Cengizhan Topçu
cengizhantopcu@yahoo.com