Özel Maliyet Bedeli Muhasebe Kaydı
Özel Maliyet Bedelinin Kapsamı
Özel maliyet bedeli, ticari işletmelerin, kiracı olarak gayrimenkulün iktisadi değerini artırmak amacıyla yapmış oldukları giderlerdir.
Ticari işletmeler gayrimenkullerin iktisadi kıymetini artıracak bazı işlemler yapabilirler fakat gayrimenkuller bu gideri yapan ticari işletmelerin envanterine kayıtlı değildir. Bu giderler; ticari işletmeye fazla dönemde fayda sağlayacaktır. Bu fayda duran varlık niteliği kazanacaktır ve bu varlık için yıllara göre eşit bir şekilde amortisman ayrılacaktır. Amortismanların muhasebe kaydı için detaylı bilgiye bu linkten ulaşabilirsiniz.
Vergi Usul Kanununun 272.maddesinde şöyle yazmaktadır;
Gayrimenkullerde veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarında maliyet bedelinin artması:(2)
Madde 272 – (Değişik: 3/7/2005-5398/24 md.)
Normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarını genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderler, gayrimenkulün veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının maliyet bedeline eklenir.
(Bir geminin iktisap tarihindeki süratini fazlalaştırmak, yolcu ve eşya yükleme ve barındırma tertibatını genişletmek veya değiştirmek suretiyle iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran giderlerle bir motorlu kara nakil vasıtasının kasa veya motorunun yenisi ile değiştirilmesi veya alımında mevcut olmayan yeni bir tertibatın eklenmesi için yapılan giderler maliyet bedeline eklenmesi gereken giderlerdendir.)
Gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının işletme hakkı verilmiş ise, kiracı veya işletme hakkına sahip tüzel kişi tarafından yapılan bir ve ikinci fıkralardaki giderler bunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının veya işletme hakkına sahip tüzel kişinin faaliyetini icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir.
Gayrimenkuller veya elektrik üretim ve dağıtım varlıkları için yapılan giderler hem tamir, hem de kıymet artırma giderlerinden terekküp ettiği takdirde, mükellef bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek mecburiyetindedir.
Bu kapsamda bir giderin özel maliyet olarak nitelendirilmesi için;
- Ticari işletmenin kiracı olması gerekir
- Giderleri gerçekleştiren tarafın kiracı olması gerekir
- Gayrimenkulün iktisadi değerinin artırılmış olması gerekir
Özel Maliyet Giderinin Muhasebeleştirilmesi
Hesap planında 264-Özel Maliyetler Hesabında takip edilir.
Örnek:
25.02.2021 tarihinde 5 yıl için kiraladığı işyerinde 11.800,00 TL tutarında özel maliyet niteliğinde gider yapan firmanın muhasebe kaydı nasıl olur?
Bu firmanın 1 yıl sonra kiracı olarak bulunduğu yerden ayrıldığını var sayalım;
