Binek araçların kıst amortismanı konusunu incelemememiz için 7194 sayılı kanunda yapılan değişikliğe göz atmamız gerekir.

7194 sayılı kanunda yapılan düzenlemeler sonucunda ticari ve mesleki faaliyette bulunan GV/KV mükelleflerinin yapmış oldukları binek araç masraflarına sınırlamalar getirilmiştir.

Hangi Araçlar Binek Araç Olarak Değerlendirilir

1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu  bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (Yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakta olup, binek otomobiller
bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu bağlamda binek otomobiller, 87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ile esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış arabaları dâhil) hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi çok amaçlı araçları kapsamaktadır.

Binek Araçların Masraf Uygulamaları

• Binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilecektir.
  • Sigorta
  • Akaryakıt
  • Otopark
  • Bakım/onarım
  • Köprü ve otoyol geçişleri
  • Araç alımlarındaki faiz giderleri
  • MTV (Tamamı KKEG)
• Binek oto alımlarında gider yazılabilecek olan ÖTV ve KDV tutarları, ayrılacak amortismanlar ve kira giderleri sınırlandırılmıştır.

Böylece 2024 yılı için belirlenen rakamlar şöyledir;

• Gider olarak indirim konusu yapılabilecek özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarı en fazla 690.000 TL’dir
• Binek otomobillerde amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç; en fazla 790.000 TL’dir.
• ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve ikinci el olarak iktisap edildiği durumda amortisman ayrılacak tutar en fazla 1.500.000 TL‘dir.

Kira Bedeli;

Binek otolara ilişkin 2024 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 26.000 TL‘dir. (3065 sayılı KDV Kanunu’na göre hesaplanan KDV hariç bedeldir.)

2024 Yılı İçin Örnek:

 Muhasebe Kaydı:

Kıst Amortismana Göre Yıllara Göre Ayrılacak Amortisman

—————————————————————————————————————————————————————-

2023 yılı için belirlenen rakamlar şöyledir;

• Gider olarak indirim konusu yapılabilecek özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarı en fazla 440.000 TL’dir
• Binek otomobillerde amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç; en fazla 500.000 TL’dir.
• ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve ikinci el olarak iktisap edildiği durumda amortisman ayrılacak tutar en fazla 950.000 TL‘dir.

Kira Bedeli;

Binek otolara ilişkin 2023 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 17.000 TL‘dir. (3065 sayılı KDV Kanunu’na göre hesaplanan KDV hariç bedeldir.)

2022 yılı için belirlenen rakamlar şöyledir;

• Binek oto alımlarında yapılacak olan indirim, ÖTV ve KDV toplamı 200.000 TL‘yi aşamaz.
• ÖTV-KDV tutarının amortismana tabi tutulmadığı durumda, ÖTV ve KDV hariç; 230.000 TL‘sini
• ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve amortismana tabi tutulduğu durumda 430.000 TL‘sini
• İkinci el olarak iktisap edildiği durumda ise 430.000 TL‘sini geçemez.
• Binek otolara ilişkin 2022 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 8.000 TL‘dir. (3065 sayılı KDV Kanunu’na göre hesaplanan KDV hariç bedeldir.)

2021 yılı için belirlenen rakamlar şöyledir;

• Binek oto alımlarında yapılacak olan indirim, ÖTV ve KDV toplamı 150.000 TL‘yi aşamaz.
• ÖTV-KDV tutarının amortismana tabi tutulmadığı durumda, ÖTV ve KDV hariç 170.000 TL‘sini
• ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve amortismana tabi tutulduğu durumda 320.000 TL‘sini
• İkinci el olarak iktisap edildiği durumda ise 320.000 TL‘sini geçemez.
• Binek otolara ilişkin 2021 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 6.000 TL‘dir. (3065 sayılı KDV Kanunu’na göre hesaplanan KDV hariç bedeldir.)

2020 yılı için ise belirlenen hadler şöyleydi.

• Binek oto alımlarında yapılacak olan indirim, ÖTV ve KDV toplamı 140.000 TL’yi aşamaz.
• ÖTV-KDV tutarının amortismana tabi tutulmadığı durumda, ÖTV ve KDV hariç; 160.000 TL’sini
• ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve amortismana tabi tutulduğu durumda 300.000 TL’sini
• İkinci el olarak iktisap edildiği durumda ise 300.000 TL’sini geçemez.
• Binek otolara ilişkin 2021 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 5.500 TL’dir. (3065 sayılı KDV Kanunu’na göre hesaplanan KDV hariç bedeldir.)

Örnek:

X mükellefi 01.07.2020 tarihinde satış bedeli 180.000 TL, ÖTV’si 108.000 TL, KDV’si 51.840 TL olan 339.840 TL tutarında bir taşıt satın almıştır. ÖTV ve KDV’si gider olarak dikkate alındığında kayıt şu şekilde olacaktır.

(Bu Örnek 2020 yılı içindir.)

Amortisman

180.000 / 5 =  32.000,00 TL

32.000,00 TL / 12 = 2.666,67 TL (Aylık Amortisman)

Kıst Amortisman olduğu ve  araç 7.ayda alındığı için 6 aylık amortisman yazılacaktır.)

2.666,67 * 6 = 16.000 TL

ÖTV-KDV tutarının amortismana tabi tutulmadığı durumda 160.000 TL’sini gider olarak indirebileceğimiz için. Amortisman tablosu aşağıdaki gibidir.

Yıllar       Gider             KKEG

2020      16.000,00           2.000,00

2021      32.000,00           4.000,00

2022      32.000,00           4.000,00

2023      32.000,00           4.000,00

2024       48.000,00          6.000,00 

               160.000,00          20.000,00

ÖTV ve KDV’nin maliyete eklendiği durumda amortisman kaydı şu şekilde olacaktır.

Amortisman

300.000/5= 60.000 TL

60.000 TL / 12 = 5.000 TL (Aylık Amortisman. Kıst Amortisman olduğu ve  araç 7.ayda alındığı için 6 aylık amortisman yazılacaktır.)

5.000 * 6 = 30.000,00

ÖTV-KDV’sinin maliyete eklendiği ve amortismana tabi tutulduğu durumda 300.000 TL’sini gider olarak indirebileceğimiz için. Amortisman tablosu aşağıdaki gibidir.

Yıllar       Gider              KKEG

2020       30.000,00           3.984,00

2021       60.000,00           7.968,00

2022       60.000,00           7.968,00

2023       60.000,00           7.968,00

2024       90.000,00          11.952,00

               300.000,00    39.840,00

Örnek

Mükellef X, 01.10.2020 tarihinde binek otomobili için 1.180 TL’lik benzin almıştır. Muhasebe kaydı nasıl yapılmalıdır?

Binek otolarda akaryakıt giderlerinin, sigorta, bakım-onarım giderleri gibi %70’i gidere kaydedilir. Aynı zamanda KDV’nin de %70’i indirilir ve geri kalanı kanunen kabul edilmeyen gider olarak muhasebeye işlenir. O yüzden muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır;

Örnek

Örnek 1

Tekstil işiyle ilgilenen A Ltd.Şti’ 15.01.2022 tarihinde 10.000 TL bedel karşılığında binek araç kiralamıştır. Matrahın ve KDV’nin kaç lirası giderleştirilir.

• Binek otolara ilişkin 2022 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 8.000 TL‘dir.

Buna göre;

10.000 TL’lik matrahın 8.000 TL’si gider olarak yazılır ama 2.000 TL‘si kanunen kabul edilmeyen gidere atılır.

10.000 TL karşılığı olan 1.800 TL KDV’den (8.000*0,18) 1.440 TL‘si indirilir fakat 360 TL kanunen kabul edilmeyen gidere atılır.

Örnek 2

Tekstil işiyle ilgilenen A Ltd.Şti’ 26.03.2021 tarihinde 8.000 TL bedel karşılığında binek araç kiralamıştır. Matrahın ve KDV’nin kaç lirası giderleştirilir.

• Binek otolara ilişkin 2021 yılı için gider olarak kabul edilecek aylık kira bedeli taşıt başına 6.000 TL‘dir.

Buna göre;

8.000 TL’lik matrahın 6.000 TL’si gider olarak yazılır ama 2.000 TL’si kanunen kabul edilmeyen gidere atılır.

8.000 TL karşılığı olan 1.440 TL KDV’den (6.000*0,18) 1.080 TL’si indirilir fakat 360 TL kanunen kabul edilmeyen gidere atılır.

Yardımcı Kaynak: Yorum Bağımsız Denetim