Birleşmiş Milletler Raporu ve Altının Yükselişi
Birleşmiş Milletler Raporu bu yazının konusu olacak. Kurumun pazartesi günü (03.10.2022) yaptığı açıklamada hangi konulara değindiğini kısa bir şekilde sizlere aktarmak istiyorum.
Birleşmiş Milletler yayınladığı raporda;
“Gelişmekte olan ülkeler için ciddi sonuçlar doğuracak para politikası kaynaklı bir küresel durgunluk riski konusunda uyardı ve yeni bir strateji çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) yıllık raporunun yanında yayınladığı bildiride, “Aşırı parasal sıkılaştırma bazı ülkeler için bir durgunluk ve ekonomik istikrarsızlık dönemi başlatabilir” dedi.
Raporda bunun yanı sıra şu ibareler yer aldı;
“FED’in faiz artırımları dahil olmak üzere daha yüksek faiz oranlarının, zaten yüksek düzeyde özel ve kamu borcuna sahip olan gelişmekte olan ekonomiler üzerinde daha ciddi bir etkisi olacağı belirtildi. “Bölünmüş bir dünyada kalkınma beklentileri” başlıklı rapor, gelişmekte olan dünyada potansiyel bir borç krizi konusunda da uyarıda bulundu.”
Biz dünyada yaşanabilecek bir borç krizini de geçmiş günlerde yazmıştık. O yazıya ulaşmak isteyenler bu bağlantıya tıklayabilir. Borç Krizi ve Etkileri
Birleşmiş Milletler Raporu’nda çözüm önerisi olarak;
“Şirketler üzerindeki beklenmedik vergilerden, emtia spekülasyonunu kontrol etmek için daha iyi düzenlemelerden ve arz yönlü darboğazları çözme çabalarından bahsederek enflasyonu düşürmenin başka yolları olduğunu öne sürdü.”
Bu raporda değinilen diğer önemli tespitler şu şekilde özetlenebilir;
- “Arz yönlü şoklar, azalan tüketici ve yatırımcı güveni ve Ukrayna’daki savaş küresel bir yavaşlamaya neden oldu ve enflasyonist baskıları tetikledi. Tüm bölgeler etkilenecek, ancak çoğu borç temerrüde düşmek üzere olan gelişmekte olan ülkeler için alarm zilleri çalıyor . Bırakın kendi uzun vadeli kalkınmalarına yatırım yapmak şöyle dursun, felaketlerle başa çıkmak için mali alana sahip olmayan savunmasız ülkelerde artan kayıp ve hasarla birlikte iklim stresi yoğunlaşıyor.
- Düşük gelirli ülkelerin %60’ı ve yükselen piyasa ekonomilerinin %30’u borç sıkıntısı içinde veya yakınındayken, küresel bir borç krizi olasılığı yüksek.
- Ukrayna’daki savaşın ardından gıda ve enerji gibi ihtiyaç maddelerinin fiyatları yükseldi. Ve daha güçlü bir dolar durumu daha da kötüleştiriyor ve gelişmekte olan ülkelerde ithalatın fiyatını yükseltiyor. Sonuçlar, özellikle çoğu işçi için ücretlerin durgun olduğu bir dönemde, dünya genelindeki yoksullar için yıkıcıdır.
- Emtia fiyatları – özellikle gıda ve enerji – son iki yılın büyük bölümünde tırmandı ve her yerdeki haneler için önemli zorluklar yarattı. Gübre fiyatlarına eklenen yukarı yönlü baskı, dünyadaki birçok küçük çiftçi için en büyük girdi maliyeti olduğundan, hasarın kalıcı olabileceği anlamına geliyor.
Birleşmiş Milletler’in değindiği konular çerçevesinde piyasada faiz artışlarının beklendiğinden daha az olacağı yada duracağı beklentisi oluştuğundan dolayı, raporun açıklanmasından sonra dolar endeksinde düşüşler ve değerli emtia yatırımlarından artışlar gerçekleşti. Muhtemelen FED ve diğer Merkez Bankaları bu raporu tartışacaklar ve buna göre politikalarını gözden geçirecekler. Dolayısıyla altındaki artışı bu beklentinin fiyatlanmasına bağlayabiliriz diye düşünüyorum. Altının onsu dünden bugüne 45 dolarlık bir artış gerçekleştirdi.
Bakalım Merkez Bankaları bu rapordan sonra nasıl bir karar alacaklar. Süreci izleyelim.
Cengizhan Topçu
cengizhantopcu@yahoo.com
Diğer yazılar için bu bağlantıya tıklayabilirsiniz.